บริหารการเงินยังไงให้เหมือนเล่นเกม กับ‘พี่พีซ’Cashflow Club
‘การเงิน’ กับ ‘การเล่นเกม’
เป็นสองคำที่ดูไม่น่าใช้ร่วมกันได้ แต่ว่าโลกในปัจจุบันของเรามีการเรียนรู้รูปแบบใหม่ๆเกิดขึ้นมากมายรวมถึง‘บอร์ดเกม’ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อให้เราได้เรียนรู้การบริหารการเงิน แบบสนุก เข้าใจง่าย ได้ลงมือทำจริง และเกมนี้ก็ถูกนำมาจัดการแข่งขันครั้งสำคัญของ AFTERKLASS ใน AFTERKLASS Money Board Game Youth Tournament 2024 การแข่งขันบอร์ดเกมด้านการเงิน ระดับประเทศครั้งแรกสำหรับน้องๆ เยาวชน
บอร์ดเกมนี้มีชื่อเรียกว่า CASHFLOW Board Game ที่สร้างขึ้นโดย Kim และ Robert Kiyosaki ผู้เขียนหนังสือชื่อดังอย่าง ‘พ่อรวยสอนลูก’ โดยถือคติว่า เรียนรู้ + ทดลองทำ = เข้าใจจริง สำเร็จได้จริง เพื่อให้ทุกคนสามารถเรียนรู้เรื่องการจัดการการเงินได้แบบเข้าใจง่ายและสนุกไปพร้อมกัน
แต่เกมจะสามารถทำให้เราเข้าใจการบริหารการเงินได้จริงหรือ? เราชวน ‘พี่พีซ Cashflow Club Thailand’ ผู้แปลและนำเข้า CASHFLOW Board Game เวอร์ชันล่าสุดนี้อย่างเป็นทางการ มาคุยกัน
ทำไมคนเราไม่ชอบเรื่องการเงิน ทั้งที่เงินสำคัญ?
“หลายคนไม่ชอบอาจเพราะเราไม่ชอบเรียนคณิตศาสตร์ (หัวเราะ) ไม่ชอบตัวเลข จึงปิดกั้น แต่การเงินมันไม่ใช่เรื่องยากนะครับ มันจัดการได้ และถ้าคุณไม่จัดการจะมีคนมาจัดการให้คุณครับ และเขาจะเอาเงินของคุณไป” ถ้าถามว่าเรื่องการเงินสำคัญแค่ไหน พี่พีซได้เล่าถึงประสบการณ์ส่วนตัวที่เคยทำธุรกิจด้านการท่องเที่ยวมาตั้งแต่อายุ 24 จนประสบความสำเร็จและมีรายรับหลายสิบล้านต่อปี แต่ด้วยความไม่เข้าใจเรื่องการเงิน ทำให้ธุรกิจล้มทั้งยืนและโดนภาษีย้อนหลังในอีก 5 ปีต่อมา ซึ่งเป็นที่มาให้เขาต้องมาเรียนรู้เรื่องการเงินอย่างจริงจังและนำมาสู่การเปิด Cashflow Club Thailand ด้วยความตั้งใจจะช่วย SME ไทยนั่นเอง
“เรื่องที่คนเข้าใจผิดรวมถึงผมเมื่อก่อนคือ การเงินไม่ใช่เรื่องของเรา สามารถให้คนอื่นช่วยจัดการให้ได้ ..แต่มันไม่ใช่เลยความจริงการเริ่มต้นคืออย่าเอาการเงินไปฝากคนอื่น กลับมารับผิดชอบการเงินของตัวเองแล้วการเงินของคุณจะดีขึ้น” เมื่อถามว่าเราควรเริ่มเรียนรู้ที่จะจัดการทางการเงินตอนไหน พี่พีซบอกว่า เริ่มเลย และที่จริงการจัดการมันเริ่มขึ้นมาตั้งแต่ครั้งแรกที่คุณแม่ให้เงินค่าขนมเราแล้ว
แนวคิดที่สำคัญที่สุดสำหรับการเรียนรู้เรื่องการเงิน
“อย่างแรกคือต้องมองว่าเรื่องเงินเป็นเรื่องเข้าใจได้ เป็นเรื่องที่สำคัญที่สุด เราบริหารจัดการมันได้ อีกสิ่งที่สำคัญคือ
ตั้งเป้าหมายชีวิต คุณต้องการอะไร อยากมีชีวิตแบบไหน “ซึ่งเป็นสารตั้งต้นในการวางแผนชีวิต และเราจะรู้ว่าเราต้องวางแผนจัดการเงินยังไงให้ตอบโจทย์เป้าหมายเรา เราต้องทำอะไรเพื่อที่จะได้มาซึ่งเป้าหมายของเรา” พี่พีซแนะนำให้เริ่มต้นง่ายๆ จากการเก็บออม ใช้เงินสัก 10-20 เปอร์เซ็นต์ จากที่ได้มา ไม่ต้องสนใจที่ใครบอกว่าเดี๋ยวเงินเฟ้อกัดกิน ถ้ายังไม่รู้ว่าจะลงทุนอะไรเริ่มจากการเก็บออมก่อน ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่สุด
รู้จัก CASHFLOW Board Game
“เกมนี้คือการจำลองการจัดการบริหารการเงินในชีวิตจริง โดยจะมี 2 ส่วนคือในสนามแข่งหนูกับนอกสนามแข่งหนูในสนามคือการจำลองให้เราเป็นพนักงานประจำหรืออาชีพอิสระหลากหลายอาชีพ ที่มีรายได้แบบ Active Income เพราะฉะนั้นเราจะเหมือนหนูถีบจักร แต่เราจะหลุดจากสนามแข่งหนูและมีอิสรภาพทางการเงินได้ ก็ต่อเมื่อเรามีรายได้จากทรัพย์สินมากกว่ารายจ่ายต่อเดือน”
พี่พีซเล่าว่า CASHFLOW Board Game คือเกมที่จะให้เราได้ลองบริหารการเงินของคนในอาชีพต่างๆ ที่มีรายรับ รายจ่ายไม่เหมือนกัน และจะได้ลองเจอสถานการณ์ที่ไม่เหมือนกัน เช่น ได้ลงทุนบ้าง เจอเรื่องฉุกเฉินบ้างผ่านการ์ดที่เรียกว่า Doodads ทุกช่องของเกมสร้างขึ้นเพื่อให้เราเรียนรู้ในการหาเงินจากการทำงานและพยายามหารายได้เพิ่มจากทรัพย์สิน หรือ ช่องทางอื่นแบบ Passive Income เพราะเป้าหมายของเกมนี้คือการมี Financial Freedom หรือ อิสระทางการเงิน ซึ่งมีวิธีการเดียวก็คือการมีรายรับจากทรัพย์สินมากกว่ารายจ่ายต่อเดือน เมื่อเราได้มีอิสระทางการเงินและออกจากสนามแข่งหนูแล้ว เราจะได้ออกมาซื้อความฝันที่นอกสนามแข่ง”
“สิ่งสำคัญคือในการเล่นเกมนี้คือการเข้าใจนิสัยการเงินของตัวเอง และเรียนรู้ที่จะต้องวางแผน เพราะแนวทางการเงินของเรากับคนอื่นย่อมแตกต่างกันไปตามเป้าหมาย แต่ทุกคนควรมีความรู้พื้นฐานเพื่อให้สามารถวางแผนด้วยตัวเอง”
แล้วคำว่าพื้นฐานคือเรื่องอะไร?
“ถ้าถามว่าพื้นฐานคือแค่ไหน ง่ายๆ เลย มันคือการบริหารจัดการสิ่งที่เรียกว่า ‘งบการเงินส่วนบุคคล’ ซึ่งการที่จะบริหารงบนี้ได้เราจะต้องมีความรู้และความเข้าใจ 3 งบ คือ งบรายรับรายจ่าย งบดุล และงบกระแสเงินสด”
- งบรายรับรายจ่าย คือ การดูว่าแต่ละเดือนเรามีรายรับอะไรบ้าง และมีรายจ่ายอะไรบ้าง ซึ่งจะทำให้เราเห็นสถานะการเงินในปัจจุบันของตัวเองแล้วว่าเงินคงเหลือต่อเดือนเป็นลบ หรือเป็นบวก ซึ่งเราจำเป็นต้องรู้เพื่อบริหารสภาพคล่องทางการเงิน ต่อยอดการเก็บออม ไปจนถึงการลงทุน
- งบดุล คือ งบที่เราทำเพื่อการบริหารจัดการความมั่งคั่งส่วนตัว ทั้งทรัพย์สิน, หนี้สิน และความมั่งคั่งสุทธิ โดย 3 ส่วนนี้มีรายละเอียดที่ต่างกัน
– ทรัพย์สินคือสิ่งที่มีมูลค่าทั้งหมดภายใต้ชื่อของเราเช่นเงินสด กองทุน หรืออื่นๆ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าการทำงานที่ผ่านมาของเรานั้นเราได้เหลืออะไรไว้ให้กับตัวเองบ้าง
– หนี้สิน จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ 1. หนี้ที่สร้างรายได้ เช่นหนี้จากการซื้อบ้านไว้ปล่อยเช่า โดยค่าเช่าครอบคลุมค่างวดที่เราต้องจ่ายต่อเดือน เป็นต้น และ 2. หนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ เช่น หนี้รถ หนี้บ้าน หนี้บัตรเครดิต ซึ่งเราสามารถมีได้ แต่ต้องเรียนรู้ที่จะจัดการให้มีสภาพคล่องไม่ติดลบ
– ความมั่งคั่งสุทธิ (มูลค่าทรัพย์สินรวม ลบ มูลค่าหนี้สินรวม) หัวใจสำคัญของงบดุลเป็นสิ่งที่เราต้องคำนวณทุกปี เพื่อให้รู้ว่าความมั่งคั่งของเราเพิ่มขึ้นหรือลดลงในแต่ละปี และถ้าเราบริหารถูกต้องความมั่งคั่งจะเพิ่มขึ้นในทุกปี
- งบกระแสเงินสด งบสำคัญที่ช่วยให้เราวางแผนชีวิต คิดโดยการนำรายรับ ลบรายจ่าย = กระแสเงินสดคงเหลือ ซึ่งการวางแผนที่ดีควรวางงบกระแสเงินสดล่วงหน้า 12 เดือน โดยอ้างอิงจากข้อมูลในอดีตของเรา งบนี้จะช่วยให้เราวางสถานะทางการเงินในอนาคตได้ เพราะในบางเดือนจะมีค่าใช้จ่ายประจำปี เช่น ค่าประกัน ค่าเทอมลูก ซึ่งหากไม่วางแผนล่วงหน้าเราอาจมีปัญหาการเงินได้
พี่พีซยังบอกว่า 3 งบนี้คือพื้นฐานของการบริหารการเงิน แค่เข้าใจก็สามารถจัดการได้ และเกม CASHFLOW Board Game นี้ทำให้เราได้ฝึกกรอกและคิดงบพื้นฐานนี้ได้เหมือนกับในชีวิตจริงนั่นเอง
อะไรคือเป้าหมายของ CASHFLOW Board Game
นอกจากการชนะและออกจากสนามแข่งหนูในเกมนี้แล้วเสน่ห์ สิ่งสำคัญของ CASHFLOW Board Game คือการได้เรียนรู้จากหลายอาชีพ เรียนรู้ผลลัพธ์ของการตัดสินใจ ทำให้เห็นนิสัยการเงินของตัวเองซึ่งเป็นเรื่องสำคัญมาก และเมื่อเราสามารถมีอิสระทางการเงิน เราจะสามารถซื้อความฝันของตัวเองได้ และมีความสุขในการใช้ชีวิตมากขึ้น
“จริงๆ ในเกมนี้ไม่มีแพ้ไม่มีชนะ แต่เกมจบตามระยะเวลาประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง เหมือนชีวิตจริงที่เรามีเวลาจำกัดอยากให้มองว่ามันคือการแข่งกับตัวเอง เพราะแต่ละคนมีเป้าหมายที่ไม่เหมือนกัน มีรายจ่ายไม่เหมือนกัน ทุกคนอยู่ในลู่ของตัวเอง เกมนี้จะผลักให้เราไปถึงอิสรภาพทางการเงิน เพื่อความฝันของตัวเอง”
